Goedkoop is duurkoop: het verborgen prijskaartje aan je garderobe

Door: Mila Lange

Aan duurzame kleding hangt een prijskaartje, zo is een simpel wit T-shirt bij een duurzaam modemerk al snel zeven tientjes. Voor een T-shirt van een grote fast fashion keten betaal je krap vijf euro. Toch is duurzaamheid voor Caroline Mewe een vanzelfsprekende keuze. ‘Ik ben opgegroeid in, met en tussen de natuur op Terschelling. Duurzaam zit in mijn DNA.’ 

Caroline werkt twintig jaar als inkoopster voor de Bijenkorf en reist in die tijd de hele wereld over, van Amerika tot Azië en alles daar tussenin. ‘Ik heb in alle glitter en glamour koffie gedronken in het hoofdkantoor van Lancôme in Parijs. Maar ik ben ook langs fabrieken in India en Taiwan geweest, waar de arbeidsomstandigheden verschrikkelijk zijn.’ Caroline besluit haar baan bij de Bijenkorf op te zeggen en richt haar eigen duurzame merk Alchemist op. ‘Nederland heeft een groot gebrek aan wet- en regelgeving. Als kinderen hier niet naar school zouden kunnen omdat zij T-shirts moeten naaien in een fabriek, zouden we dat schandalig vinden. Maar datzelfde T-shirt gemaakt door kinderen in Bangladesh mag wel via de haven van Rotterdam binnenkomen en in winkels voor vier euro worden verkocht. Daar hoor je niemand over.’ 

Wegwerpfactor

Bo Soepboer studeert aan het Amsterdam Fashion Institute (AMFI) en merkt dat jongeren vaak vallen voor goedkope kledinghypes op sociale media ‘Ook ik ben gevoelig voor trends, je krijgt het constant voorgeschoteld en het is heel makkelijk om een populair kledingstuk te bestellen bij grote merken die daar snel op inspelen.’ Toch is Bo bewust van hoe vervuilend de mode-industrie kan zijn en kiest daarom deze items tweedehands aan te schaffen. ‘Ik vind het leuk om unieke kledingstukken te zoeken op Vinted (een webshop waarop je tweedehands kleding kan kopen en je eigen kleding kan verkopen), het is een soort spelletje.’ In Nederland kopen we jaarlijks gemiddeld 46 kledingstukken en gooien we er 40 weg. De mode-industrie is één van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Volgens het klimaatakkoord van Parijs mag de opwarming van de aarde tot en met het jaar 2030 niet boven de 1,5 graden Celsius uitkomen. Om binnen deze doelstelling te blijven mogen we maximaal vijf nieuwe kledingstukken per jaar kopen zegt het Hot Or Cool Institute, dat onderzoek doet naar manieren om de opwarming van de aarde te remmen. Voor Bo betekent dat werk aan de winkel, ‘ik consumeer relatief veel. In het eerste schooljaar hebben wij onze hele kledingkast moeten tellen, dat was confronterend. Caroline benadrukt dat een kledinghype nooit duurzaam is. ‘Het woord spreekt voor zich, een hype is van korte duur. Daarom zijn onze ontwerpen niet trendgevoelig, wij denken in laagjes. Alle kledingstukken kan je het hele jaar door dragen. En ja, duurzaam is duurder, je betaalt de daadwerkelijke kosten.’ Volgens haar is een eerlijk proces prijzig, wel gaat duurzame kleding van hoge kwaliteit vaak langer mee. ‘Afgelopen jaar zei een klant dat ze ons T-shirt al vijf jaar lang draagt en tig keer heeft gewassen, maar dat het er zo goed als nieuw uitziet.’ Kleding van goedkope modeketens heeft een zogeheten ‘wegwerpfactor’, een kledingstuk wordt gemiddeld zeven keer gedragen. En zo blijkt: goedkoop is duurkoop met oog op de cost per wear (de kosten per keer dat je een kledingstuk draagt). Zo kan het duurzame T-shirt van 70 euro die vijf jaar lang meegaat in praktijk goedkoper zijn dan een “betaalbaar alternatief” die je slechts zeven keer draagt.

Groenwassen

Volgens Caroline kan ieder modemerk door gebrek aan duidelijkheid rondom de regelgeving roepen dat zij duurzaam zijn. ‘Veel grote bedrijven hebben onder druk een kleine duurzame afdeling opgericht, dat is al voldoende om de duurzame stempel te krijgen. Zij ruiken commerciële mogelijkheden door een beetje groen te doen. Dit creëert ruimte voor groenwassen en ruimte voor de consument om zich daarachter te verschuilen.’ Ze legt uit dat grote merken een goedkoop mondiaal productieproces met een enorme ecologische voetprint hebben. ‘Alchemist probeert het proces binnen één land te houden, wat de voetprint minimaliseert.’ Bo doet de richting Fashion & Branding en houdt zich dagelijks bezig met de manier waarop modemerken zichzelf presenteren. ‘Het is belangrijk dat merken een niche creëren en een kernwaarde uitdragen. Op die manier krijg je achterban van trouwe klanten die zich daarin herkennen en bereid zijn om meer te betalen.’ 

Om een duurzaam kledingstuk in de winkel te herkennen moet je volgens Caroline drie vragen stellen: wie heeft het gemaakt? Waar is het gemaakt? En waarvan is het gemaakt? ‘Als je die niet kunt beantwoorden, moet je jezelf afvragen of je het überhaupt wel wilt kopen.’ Het kan lastig zijn om over te stappen naar duurzame alternatieven en betaalbare trendgevoelige verleidingen links te laten liggen. Zeker voor de jongere generatie die simpelweg het geld er niet voor heeft. ‘Wij willen allemaal dat onze achterkleinkinderen nog op deze planeet kunnen wonen. En dat kan, het is gewoon een kwestie van de juiste keuzes maken.’ 

Hoe maak je de juiste keuze; wat zijn basics waarmee je een duurzame garderobe kunt starten? Bo en Caroline delen hun tips.

• Bo: ‘Investeer in goede jeans. Ik heb vroeger zelf ook weleens in een keer vier broeken van dertig euro gekocht, maar na een paar maanden waren er al twee stuk. Een duurzame broek van goede kwaliteit gaat langer mee, waardoor je uiteindelijk goedkoper uit bent.’
• Caroline: ‘Een blouse en een dun vest kan je het hele jaar door dragen. In de zomer als item op zichzelf en in de winter als laagje. Met kleding van hoge kwaliteit doe je gemakkelijk vijf jaar, daarom kan je het beste voor een tijdloos model en een simpele basiskleur gaan.’ 
• Met een basic duurzaam T-shirt zit je altijd goed volgens beide dames. Caroline denkt dat er een verkeerd beeld is ontstaan waarin vier euro voor een T-shirt normaal is. ‘Voor dat bedrag kan ik niet eens transporteren.’ 

‍